Brazilie

Algemeen
Brazilië, officieel de Federale Republiek van Brazilië is een land in Zuid-Amerika. Brazilië is met zijn 8,5 miljoen vierkante kilometer het grootste land van Zuid-Amerika, het beslaat bijna de helft van dit continent, en tevens van het zuidelijk halfrond. Het is 240 keer zo groot als Nederland en bovendien het op vier na grootste land ter wereld, alleen Rusland, Canada, de Verenigde Staten en China zijn groter. Brazilië heeft de grootste bevolking in Zuid-Amerika en is het vijfde land in de wereld qua inwoneraantal. Het inwoneraantal bedroeg in 2007 190.010.647. Aan het begin van de 20e eeuw telde Brazilië 18 miljoen inwoners; dat aantal is sindsdien dus ruim vertienvoudigd.

Het noorden van het land kent weinig grote verschillen in temperatuur. In het grootste deel van het noorden van het land heerst een tropisch regenwoudklimaat met vrij hoge gemiddelde temperaturen van meer dan 26°C. In een groot gedeelte van het Amazonegebied valt meer dan 2000 mm neerslag per jaar. In het hoogland van Brazilië en in de noordelijkste staat Roraima heerst een savanneklimaat waar het 't hele jaar door overdag ca. 26°C is.
Het noordoosten is een droog en heet gebied, de sertão, en daar heerst een steppeklimaat. Er valt maar af en toe regen, soms jaren achter elkaar niet.
In Brazilië overheerst het tropisch zeeklimaat. Het hele jaar door mooie temperaturen en maar af en toe regen. In het zuiden heerst een subtropisch klimaat. Er zijn hier vier seizoenen net als in Nederland. In het uiterste zuiden is zelfs sneeuwval mogelijk. Over het algemeen kan men zeggen dat de Braziliaanse winter duurt van juni tot augustus. De temperaturen blijven dan, behalve in het zuiden, vrij hoog. Het zomerseizoen duurt van december tot februari.

Brazilië is de grootste producent en exporteur van koffie van de wereld. Verder produceert Brazilië veel citrusvruchten (vooral sinaasappelen), suikerriet, sojabonen, rijst, graan, cacao, katoen, tabak en bananen. Runderen, varkens en schapen zijn het talrijkste vee. Hout is ook belangrijk, hoewel veel ervan illegaal wordt gekapt.
Brazilië heeft enorme hoeveelheden mineralen, waaronder ijzererts (het is de grootste producent in de wereld), kwarts, chroomerts, mangaan, industriële diamanten, edelstenen, goud, nikkel, tin, bauxiet, uranium, platina en aardolie.
Het grootste deel van de elektriciteit van Brazilië komt uit waterkracht. De Itaipúdam is één van de grootste leveranciers van deze vorm van energie in Brazilië. Brazilië bezit een uitgebreid onaangesproken hydro-elektrisch potentieel, in het bijzonder in het bassin van de Amazone. Er is veel handel met de landen uit de Europese Unie, de Verenigde Staten, Argentinië en Japan.

De landbouw in Brazilië is deels goed ontwikkeld, maar er kunnen nog stappen gezet worden. Met name de Aziatische landen behoren tot de nieuwe afnemers. De sojateelt is belangrijk in Brazilië, maar ook suiker, soja, maïs, pluimveevlees, rundvlees, koffie, sinaasappelsap, en hout worden er geproduceerd. Omdat er nog miljoenen hectares land beschikbaar zijn, grote stukken land intensiever gebruikt kunnen worden en zoet water ruim voor handen is, zal de landbouwproductie in Brazilië de komende jaren naar verwachting toenemen. Door het klimaat kunnen er meerdere teelten per jaar plaatsvinden. De Braziliaanse landbouw heeft sterke banden met Nederland. Er boeren ongeveer duizend, van oorsprong Nederlandse agrariërs.

Ongeveer 9% van de oppervlakte van Brazilië wordt gebruikt voor landbouwactiviteiten. Door de modernisering is het gebied waar de landbouw beoefend kan worden de laatste decennia sterk uitgebreid, ook in gebieden waar traditioneel minder landbouw mogelijk was, zoals in het noorden en noordoosten. Van de totale exportopbrengsten is 45% uit de landbouwsector afkomstig en 23% van de beroepsbevolking is hierin werkzaam. De landbouw dekt bijna de totale voedselbehoefte en is ook voor de export van groot belang. De bodem van Brazilië is over het algemeen vruchtbaar en er heerst een gevarieerd klimaat. Daardoor is het mogelijk om zeer veel verschillende gewassen te verbouwen, van tropische vruchten tot wintertarwe.

Akkerbouw vindt voornamelijk plaats in de zuidelijke kuststaten en in het noordoosten. Koffie, waarvan de helft in de staten São Paulo en Paraná verbouwd wordt, is nog steeds het economische belangrijkste product van Brazilië. Brazilië is de grootste koffieproducent ter wereld en produceert ongeveer een derde van de wereldproductie. De waarde van koffie als exportproduct nam wel zeer sterk af als gevolg van de diversificatiepolitiek van de Braziliaanse regering.

In geheel Oost-Brazilië wordt maïs, tabak, suikerriet en bananen verbouwd. Rijst en maniok wordt overal verbouwd. Voor sisal (bladvezels van verschillende agavesoorten die o.a. tot hennep verwerkt worden) is Brazilië de grootste producent ter wereld geworden. De katoenverbouw is al sinds de jaren zeventig sterk teruggelopen. Bijzondere producten zijn tungolie van de tungbomen, ricinusolie van de "wonderboom", carnaúbawas van de carnaúbawaspalm en theesurrogaat van de ervamate. Uit het Amazonegebied komt wilde rubber en paranoten. Sinaasappelsap is na soja en koffie het belangrijkste agrarische exportproduct als gevolg van de toenemende verbouw van citrusvruchten. Het grootste gedeelte van de landbouwgrond bestaat uit weiden en de veehouderij draagt voor ca. 25% bij aan de waarde van de agrarische productie. Minas Gerais, Rio Grande do Sul en São Paulo zijn centra van intensieve veeteelt en Mato Grosso en Goiás centra van extensieve veeteelt. De export van rundvlees neemt toe maar de meeste vleesproductie is nog steeds voor binnenlands gebruik bestemd. Naast runderen worden vnl. varkens, schapen, geiten en paarden gehouden. In het Amazonegebied liggen landerijen (fazendas) van meer dan 600 km2 met grote kuddes vee.

Brazilië is voor 60% bebost, waarvan 45% met tropisch regenwoud. Economisch belangrijker dan de voorraad hardhout van de Amazonevlakte is de naaldhoutexploitatie in de deelstaten Rio Grande do Sul en Paraná. Sinds de jaren zestig zijn wettelijke maatregelen van kracht aangaande het bosbeheer.